Senlis'li Séraphine

2009 yılında Cesar Ödüllerinde Fransa’nın en iyi filmi seçilen "Séraphine " filmini izledim dün gece.

1.Dünya savaşının arifesinde,
Séraphine, Fransa’nın kırsalında bir temizlikçi olarak yaşayan orta yaşlarda bir kadın. Çoğu zaman karnını doyurmaya bile para bulamayan Séraphine, buna rağmen elindeki bütün parayı resim malzemelerine harcar.Resim malzemeleride ,hayvan kanı, mum yağı, topraktan elde ettiği boyalar ve alabildiği beyaz boya…Tüm gün temizlik yaptığı için ancak geceleri uykusundan feragat ederek resim yapabilir. Çevresindekilerin aşağılamalarına ve resimlerini hor görmelerine rağmen, Séraphine Tanrı vergisi yeteneğiyle sürekli resim yapmaktan geri durmaz. Dönemin en önemli sanat eleştirmenlerden biri olan Wilhelm Uhde’nin Séraphine’in çalıştığı eve kiracı olarak gelmesi, ressamın hayatını değiştirir. Séraphine’de ancak ömrünün son bölümlerinde resimlerinden para kazanmaya başlar. Ama akli dengesi gittikçe bozulmaktadır. Kötü hayat şartlarına rağmen resim yapmak için ona güç veren Tanrı inancı, ressamın son yıllarında ise onun akıl hastanesine kapatılmasına neden olur.

Film hakkında, ödülü dışında, hiç bilgi sahibi değildim izlemeye başladığımda ve tabi ki naif ressam Selvin’li Seraphine hakkında da…Acı bir hayat hikayesi.Biraz araştırınca, naif resim hakkında da daha fazla bilgi sahibi oldum.

Film, ressam Seraphine’in hayat hikayesini anlattığı gibi, aynı zamanda dönemin önemli sanat eleştirmenlerinden Wilhelm Uhde’nin de hayat hikayesini ve naif resim akımının doğuş serüvenini de anlatır. Uhde’nin Seraphine’i keşfedişi ve dönemin genel olarak tarihi ve siyasi çalkantıları, bizleri geç keşfedilmiş bir sanat akımının da köklerine götürür. Georges Braque ve Picasso gibi bugün usta olarak kabul edilen ressamların resimlerini ilk alanlardan olan ve Gümrükçü Henri Rousseau, Postacı Louis Vivin, Camille Bombois ve Hizmetçi Louis Seraphine gibi ressamları keşfeden Uhde, sadece bu ressamları keşfetmekle kalmaz; naif resim akımının da tanınmasını sağlar.

Herhangi bir sanat eğitimi almamış, çoğunlukla başka bir işle uğraşan ve kendi kendini yetiştiren naif ressamların resimlerinde gerçeği olabildiğince gerçekçi bir şekilde yansıtma isteği vardır. Bu, onların resimlerine olağanüstü bir saflık hissi verir. Fakat kullandıkları renkler ve çizimlerindeki kompozisyonlar çok çarpıcıdır. Sıradan bir elma ya da bir çiçek naif ressamların elinde çok sıra dışı bir nesne haline dönüşerek, Freudyen yorumlara da kapı aralar. Gerçeği tamamıyla yansıtamamanın verdiği acı hissi, kullandıkları renklerde görürüz. Renkler, ressamların duygularını dışa vurduğu gibi, resimlere sıcaklık da katar. Resmin teknik özellikleri ve kurallarıyla ilgilenmedikleri gibi, perspektife de bağlı kalmazlar. Bakış açıları neredeyse çocuksudur. Bir çocuğun etrafında kendisini çevreleyen dünyayı algılayışı gibi...

Resimlerin hepsinde en ince ayrıntılarına kadar detaylara yer verilir. Çizilen nesnelere bir ruh ve karakter kazandıran, aslında detaylardır. Naif resim ancak 1930’ların sonlarında arka arkaya açılan sergiler sayesinde tanınır.



Resimler Selvin'li Séraphine ( Séraphine Louis )

Bu postta pek bir sanat dersi gibi oldu :)